Γνώριζες ότι......στην Ακαδημία του Πλάτωνα φοιτούσαν και γυναίκες;

Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία περιοριζόταν στην οικία και στη φροντίδα του νοικοκυριού. Οι Αθηναίες, στην εποχή του Πλάτωνα, δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, ζούσαν μια ζωή περιορισμένη, δεν τους επιτρεπόταν να συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική και κοινωνική σκηνή και δεν είχαν πρόσβαση στην εκπαίδευση.

Ο Πλάτωνας όμως υπερασπίζεται τη θέση της γυναίκας στα έργα του, αλλά και στην πράξη αφού δέχτηκε γυναίκες να φοιτήσουν στην Ακαδημία του. 

Έλα να δούμε μαζί δύο αποσπάσματα από το έργο του Πολιτεία, όπου περιγράφει το σύστημα λειτουργίας μιας ιδανικής πολιτείας και φανερώνει τις αντιλήψεις του:

α) Στο Βιβλίο Ε, 452.α, διαβάζουμε «Είπα: Αν λοιπόν θα χρησιμοποιούμε τις γυναίκες για πράγματα ίδια με τους άντρες, πρέπει να διδάξουμε σε αυτές τα ίδια» (μετάφραση Θεόδωρος Γ. Μαυρόπουλος).

β) Στο Βιβλίο Η, 543.α, ο Σωκράτης συνομιλεί με τον Γλαύκωνα: «Είπα, Ας είναι. Έχουμε λοιπόν συμφωνήσει Γλαύκωνα, ότι στην πόλη που θα έχει τέλειο πολίτευμα θα υπάρχει κοινοκτημοσύνη γυναικών, κοινοκτημοσύνη παιδιών, κοινή για όλους εκπαίδευση, επίσης κοινές οι υποχρεώσεις και στον πόλεμο και στην ειρήνη, και ότι άρχοντες της πόλης θα είναι όσοι αναδείχτηκαν άριστοι και στη φιλοσοφία και σε πολεμικές επιχειρήσεις» (μετάφραση Θεόδωρος Γ. Μαυρόπουλος)

Γνωρίζουμε λοιπόν ότι φοιτούσαν και γυναίκες στην Ακαδημία.

Πώς όμως κατάφερναν να ξεγελάσουν τους αυστηρούς κανόνες μιας κοινωνίας που απαγόρευε στις γυναίκες να σπουδάσουν;

Ο τρόπος ήταν ένας, ντύθηκαν άντρες! 

Κι όμως είναι αλήθεια! 

Παρότι ο Πλάτωνας υπερασπίζεται την εκπαίδευση των γυναικών το καθεστώς στην αρχαία Αθήνα δεν έχει αλλάξει και πηγές αναφέρουν ότι γυναίκες ντύθηκαν με αντρικά ρούχα για να μπορέσουν να σπουδάσουν.

Θες να δούμε δύο από τις γυναίκες που φοίτησαν στην Ακαδημία του Πλάτωνα;

Αξιοθέα και Λασθενία

-Η Αξιοθέα καταγόταν από τη Φλειούντα, την αρχαία πόλη-κράτος της Κορινθίας, και επέλεξε να παραστήσει τον άντρα για να φοιτήσει στην Ακαδημία. Ο Διογένης αναφέρει για την Αξιοθέα «η οποία φορούσε αντρικά ρούχα, όπως λέει ο Δικαίαρχος».

-Η Λασθενία ήρθε στην Ακαδημία του Πλάτωνα από τη Μαντίνεια της Αρκαδίας για να σπουδάσει μαθηματικά και φιλοσοφία. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη τον Περιπατητικό ο παρακάτω ορισμός της σφαίρας ανήκει σε αυτήν:

 «ΣΦΑΙΡΑ ΕΣΤΙΝ ΣΧΗΜΑ ΣΤΕΡΕΟΝ ΥΠΟ ΜΙΑΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΝ, ΠΡΟΣ ΗΝ, ΑΦ' ΕΝΟΣ ΣΗΜΕΙΟΥ ΤΩΝ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΠΑΣΑΙ ΑΙ ΠΡΟΣΠΙΠΤΟΥΣΑΙ ΕΥΘΕΙΑΙ ΙΣΑΙ ΑΛΛΗΛΑΙΣ ΕΙΣΙΝ» ( Η σφαίρα είναι στερεό σχήμα που καλύπτεται από μία επιφάνεια, προς την οποία, από ένα και μοναδικό σημείο που βρίσκεται μέσα στo σχήμα, όλες οι ευθείες που περνούν από το σημείο αυτό προς την επιφάνεια είναι μεταξύ τους ίσες).

•  Photo credit : Δάσκαλος με τους μαθητές του στην Ακαδημία του Πλάτωνα

  Λεπτομέρεια από την τοιχογραφία του Ραφαήλ 'Η Σχολή των Αθηνών' (1509-1511), Βατικανό Αντίγραφο του έργου παρουσιάζεται στο Ψηφιακό Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνα του Δήμου Αθηναίων